Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Araştırma Birimi KAMUAR, Ekim 2023 - Kasım 2024 dönemi gıda fiyatları artış raporunu açıkladı. Rapora göre, söz konusu dönemde gıda fiyatları bir önceki yıla göre %82 oranında zamlandı. Bu durum, maliyet artışının ne denli ciddi olduğunu ve hanelerin bütçelerine olan etkisini gözler önüne seriyor.



Sert Artış Dalgası Sürüyor

KAMUAR, hane halkının temel gıda ihtiyaçlarına odaklanarak hazırlanan gıda sepeti endeksinde Kasım 2024 itibarıyla meydana gelen artışları açıklarken, gıda fiyatlarının geçmiş dönemlere göre keskin bir yükseliş trendi izlediğini vurguladı. Kasım ayında gıda fiyatlarındaki aylık artış oranı %6,9 olarak kaydedilirken, yıllık bazda fiyatlardaki artış %67,1 düzeyine ulaştı. 12 aylık ortalamalar göz önüne alındığında ise yıllık artış %82 olarak dikkat çekici bir seviyeye işaret ediyor.



Dar Gelirli Ailelerin Yükü Ağırlaşıyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, farklı gelir seviyelerindeki ailelerin gıda harcamalarına ayırdıkları bütçe oranı oldukça farklılık gösteriyor. En zengin kesimin gelirinin %14,5'ini gıdada harcadığına karşılık, en yoksul kesim gelirlerinin %36,6'sını gıda için ayırmak durumunda kalıyor. Bu oranlardan da anlaşılacağı üzere, gıda fiyatlarındaki artışın ağırlığını en çok yoksullar hissediyor.



Kamu Çalışanlarının Alım Gücünde Erosyon

Gıda fiyatlarının yükselmesinin etkileri sadece yoksul hane halklarını değil, kamu çalışanlarını da derinden etkiliyor. Eylül 2021'den bu yana gıda fiyatlarındaki ortalama %955'lik artış, mevcut zam oranlarıyla kamu çalışanlarının ücretlerinin %780 oranında artmasıyla karşılaştırıldığında, kamu çalışanlarının alım gücünde önemli bir azalma olduğu ortaya çıkıyor.



Gıda Gruplarındaki Farklı Artış Oranları

Kasım ayı gıda fiyatlarına detaylı bir bakış atıldığında, süt ürünleri hariç tüm kategorilerde fiyat artışı gözleniyor. Özellikle meyve fiyatlarındaki %30,2 ve sebze fiyatlarındaki %14,3'lük artış, genel gıda harcamalarında yaşanan yükselişin hızını gösteriyor. Ekmek, pirinç, un, bulgur, et ve balık ile yağ fiyatları da sırasıyla %4,9, %4 ve %5,2 oranında artış gösterdi.



Gıda Enflasyonu Toplumun Sırtındaki Yükü Ağırlaştırıyor

Bu veriler ışığında, Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu'nun araştırmasının kritik bulgusu, sınırlı gelirli vatandaşların artık gıda maliyetleri karşısında daha da zorlanacağı ve alım güçlerinin azalacağı gerçeğidir. Gıda enflasyonu, ekonomik zorluklara karşı mücadelenin yanı sıra, sosyal adalet ve gelir eşitsizliği meselelerini de derinleştiren bir etken haline gelmiştir. Araştırma sonuçları, gıda enflasyonuyla mücadele etmek için geniş kapsamlı önlemlerin acilen alınması gerektiğini vurgulamaktadır.